GENEVA (AFP) — Ang pandaigdigang misyon ng World Health Organization sa China upang siyasatin ang pinagmulan ng Covid-19 ay tutuklasin ang lahat ng mga paraan at hindi naghahanap upang makahanap ng mga “nagkakasala” na partido, sinabi ng isang miyembro ng koponan sa AFP.

Magtutungo ang mga imbestigador sa China sa Enero at sa Wuhan, kung saan ang mga unang kaso ay napansin 12 buwan na ang nakalilipas sa pandemya na tumawid sa buong mundo, na naging sanhi ng higanteng mga pandaigdigang krisis sa kalusugan at pang-ekonomiya. “The meetings we had so far with Chinese colleagues were really productive and very good,” sinabi ni Fabian Leendertz mula sa Robert Koch Institute, ang central disease control body ng Germany.

“My impression, at the moment, is that the Chinese -- on the government, but also on the population level -- they’re really interested in finding out what happened.” Si Leendertz, 48, ay dalubhasa sa mga zoonose - mga nakakahawang sakit na tumatawid sa hadlang ng mga species - at kabilang sa 10 kilalang siyentipiko na inatasan ng WHO na subukang hanapin ang mga pinagmulan ng novel coronavirus at alamin kung paano ito tumalon mula sa mga hayop patungo sa mga tao.

Isang taon matapos makita ang unang kumpol sa Wuhan, maglalakbay sila sa unang pagkakataon sa China sa isang misyon na inaasahang tatagal sa pagitan ng lima at anim na linggo - ang unang dalawang bahagi ay igugugol sa quarantine.

Ang 10 siyentipiko ay sasamahan din ni Peter Ben Embarek, isang dalubhasa sa WHO sa food safety at zoonoses.

“This is not about finding a guilty country or a guilty authority,” sinabi ni Leendertz. “This is about understanding what happened to avoid that in the future, to reduce the risk.”

Sinabi ni Leendertz na ang mga virus ay tumatalon mula sa mga hayop patungo sa mga tao taun-taon, sa buong mundo. “It was just bad luck that this was such a nasty virus,” sinabi ng German.

‘Follow the tracks’

“We are starting in Wuhan because this is where the most solid first data are available,” wika ni Leendertz. “From there we follow the tracks wherever they take us.”

Habang kinilala niya na “the fresher the tracks are, the better,” sinabi ng trained vet na si Leendertz na kahit isang taon dito ay “still possible to narrow down the scenario”.

Idinagdag niya na ang lahat ng mga landas ay nanatiling bukas sa mga tuntunin ng siyentipikong pagtatasa.

Isang epidemiologist at isang dalubhasa sa kalusugan ng hayop mula sa WHO ang nagpunta sa China noong Hulyo sa isang scoping mission para maglatag ng batayan para sa mas malawak na internasyonal na pagsisiyasat.

Mula noong pagtatapos ng Oktubre, ang 10 dalubhasa ay nagsagawa ng regular na virtual na pagpupulong kasama ang Chinese scientists na nagtatrabaho sa parehong mga linya.

Nagbabala si Leendertz na “we should not have the expectation that after this first visit to China sometime in January, the team will come back with conclusive results”. Gayunpaman, inaasahan niyang ang grupo ay babalik mula sa China na may isang “concrete plan” para sa Phase Two ng pagsisiyasat, na titingnan kung ano pa ang kinakailangan upang matukoy ang transmission event kung saan ang virus ay tumalon mula sa hayop patungo sa isang tao.

Question of time

Ipinaliwanag ni Leendertz na ang pinakamalaking bahagi ng trabaho, lalo na ang “praktical” na pangunahing kaalaman, ay gagawin ng mga dalubhasang Chinese.

Ang international mission ay “there to support” at para rin magbigay ng “transparency to the rest of the world”.

Habang ang mga siyentipiko sa pangkalahatan ay naniniwala na ang mga paniki ay ang orihinal na host species ng virus, ang intermediate na hayop sa pagitan ng mga paniki at tao ay hindi pa kilala.

Sinabi ni Leendertz na ang grupo ay “babalik sa panahon” sa pamamagitan ng pagsusuri sa iba’t ibang swabs ng tao na itinago ng mga awtoridad ng China, at mga koleksyon ng suwero mula sa mga nagbibigay ng dugo upang makita kung ang mga tao ay nalantad sa virus bago naitala ang unang kumpol noong Disyembre 2019.

Ang isa pang diskarte ay tukuyin ang papel na ginagampanan ng Wuhan wet market, kung saan binili at ipinagbili ang mga buhay na hayop. Sinabi ng dalubhasa sa epidemiology ng highly-pathogenic micro-organismo na siya ay “pretty sure we will find out somehow what happened”. Ngunit sinabi niya na ang kasagutan “may take some time”, na walang oras na inilalagay sa pagsisiyasat. Pansamantala, inaasahan niyang ang politika ay mananatiling lumayo “as far as possible” mula sa misyon.

Inakusahan ni outgoing US President Donald Trump ang China na tinatakpan ang unang outbreak, at binansagan ang WHO na puppet ng Beijing.