Sa kasalukuyan, isang tahimik na krisis ang nagaganap: ang mabilis na pagkalipol ng mga wika. Tinataya ng UNESCO na humigit-kumulang 40% ng 7,000 wika sa mundo ang nasa panganib na maglaho bago matapos ang siglo. Higit pa ito sa pagkawala ng mga salita at gramatika; kasama...
Tag: night owl
Hindi Magiging Wakas ng Sangkatauhan ang AI
Ako si Anna Mae Yu Lamentillo, isang proud na miyembro ng Karay-a ethnolinguistic group, isa sa maraming indigenous communities sa Pilipinas. Habang lumalaki ako, siniguro ng aking ina na alam ko kung saan nagmula ang aking pamilya. Kinakausap niya ako sa Karay-a, ibinahagi...
Night Owl - Ang kahalagahan ng open data policies sa inobasyon at pag-unlad
Ang pag-access sa impormasyon ay mahalaga para sa pag-unlad ng lipunan.Ayon sa United Nations (UN), ang pag-access sa impormasyon ay lumilikha ng mga mamamayan na may kakayahang gumawa ng matalinong pagpili, subaybayan ang kanilang pamahalaan, at makakuha ng mga kaalaman...
Night Owl - Pagpapabuti ng kaligtasan sa kalsada para sa lahat
Naisip mo na ba kung bakit sa ilang mga intersection ng kalsada, may mga rotonda kahit na pwede naman na wala ang mga ito? Ang dahilan dito, ang mga rotonda ay mabisa sa pagpapanatili ng kaligtasan sa ating mga kalsada.Ayon sa Asian Development Bank (ADB), mas kayang pigilan...
Night Owl – Ang pagbabago ng transportasyon sa Metro Manila
Noong dekada ng 1930, ang Pilipinas ay mayroong 1,140 kilometrong riles ng tren, ngunit ang pagbilis ng urbanisasyon, paglaki ng populasyon, at modernisasyon ay nagresulta sa paglipat sa isang kulturang nakasentro sa sasakyan, na sa kalaunan ay naging sanhi ng pagkawala ng...
Night Owl – Ang paghahanap ng alternatibo sa plastic
Noong ipinakikilala pa lamang ang mga single-use plastic, sinasabing ito ay mas mahusay na alternatibo sa mga nananaig sa merkado noon, gaya ng mga supot na gawa sa papel at tela. Ngunit wala pa man ang isang siglo matapos ang hindi sinasadyang paglikha nito noong 1933, muli...
Night Owl – Paggamit ng carbon capture and storage para labanan ang krisis sa klima
Kalaban natin ang oras sa pagsugpo sa krisis sa klima. Mahalaga ang mabibilis at malalaking hakbang upang agaran nating mapigilan ang patuloy na pag-init ng temperatura ng mundo.Ang pagpapagaan sa pagbabago ng klima ay isang napakahirap na pagsisikap kahit na para sa mga...
Night Owl – Ang hangad ni Joel Consing para sa Maharlika
Tambak na ang gawain para sa unang empleyado ng Maharlika Investment Corporation (MIC) dahil sa lahat ng mga kailangang asikasuhin upang patakbuhin ang isang bagong tatag na korporasyon. Gayunpaman, hindi ito alintana ni Rafael “Joel” Consing Jr., presidente at chief...
Night Owl - Pagprotekta sa mga natural na carbon sink
Ang Pilipinas ay isa sa 18 mega-biodiverse na bansa na may napakataas na antas ng endemism. Halos kalahati ng terrestrial wildlife ay hindi matatagpuan saanman sa mundo. Marami sa mga bihirang species na ito ay matatagpuan sa mga kagubatan ng bansa.Ang kagubatan ng Pilipinas...
Night Owl - Pag-unawa sa kahalagahan ng renewable energy source
Sa isang tropikal na bansa tulad ng Pilipinas, sayang kung hindi natin lubos na magagamit ang mga benepisyo ng araw, kasama na ang pagbibigay ng ating pangangailangan sa enerhiya.Kaya naman magandang balita na mas maraming Pilipino ang nakakakita na ngayon ng liwanag sa...
Night Owl – Ang mga natutunan ko mula kay Senador Loren
Nasa kolehiyo pa ako sa Unibersidad ng Pilipinas Los Baños (UPLB) noong una kong nakilala si Senate President Pro Tempore Loren Legarda. Hindi ko inakala na ilang taon pagkatapos ng pagkikitang iyon, ay magkikita kaming muli at mabibigyan ako ng pagkakataon na matuto mula...
Librong Night Owl isinalin sa Hiligaynon, Kapampangan, Bikolano
Ang aklat na nagdedetalye sa Build Build Build program ni dating Pangulong Rodrigo Duterte ay isinalin na rin sa mga wikang Hiligaynon, Kapampangan, at Bikolano, ayon sa may-akda nitong si dating Build Build Build Committee Chairperson Anna Mae Yu Lamentillo.Ang aklat na...
Night Owl - Mga indibiduwal na pagsisikap sa pagsagip sa planeta
Napakalaking hamon sa atin ng krisis sa klima, lalo na ang mga panganib na dulot nito. At dahil isa itong pandaigdigang problema, madaling makaramdam ng kawalan ng kakayahan bilang mga indibiduwal — na para bang wala sa ating mga indibiduwal na aksyon ang makatutulong para...
Night Owl – Mahalaga ang carbon pricing upang makamit ang layunin ng Kasunduan sa Paris
Kinikilala ang UAE Consensus bilang isang makabuluhang kasunduan na maaaring maghudyat ng simula ng pagtatapos para sa fossil fuels. Ang kasunduan ay pinagtibay ng halos 200 partido noong COP28 climate change conference na ginanap sa Dubai, United Arab Emirates noong...
Pagbuo ng isang kapaligirang walang hadlang para sa mga PWD
Paano tayo makalilikha ng isang barrier-free environment? Isang kapaligiran na walang hadlang kaninuman, anuman ang edad o kakayahan.Madalas, ang isang lugar ay sinasabing PWD-friendly o accessible sa mga taong may kapansanan (persons with disabilities o PWD) kapag mayroong...
Ang pagpopondo sa klima ay mahalaga sa kalusugan ng planeta
Sa tuwing sasalubungin natin ang bagong taon, lahat tayo ay naghahangad ng mas magandang hinaharap. At bagama't ang mga ito ay personal o may kinalaman sa ating mga pamilya, kaibigan at agarang komunidad, sa mga nakaraang taon ay naisasama na rin natin ang kalusugan ng ating...
Ang kahalagahan ng Loss and Damage Fund para sa Pilipinas
Bago pa man napagkasunduan ng mga bansa ang paglayo sa mga fossil fuel sa ilalim ng United Arab Emirates (UAE) Consensus, nagkaroon na ng isang milestone sa unang araw ng ika-28 na Climate Change conference o COP28 na ginanap sa Dubai noong Disyembre. Ito ay ang pagkalap ng...
Night Owl - Ang pagsusulong sa mga zero emission na sasakyan
Kung mayroong magandang nangyari noong panahon ng pandemya, iyon ay ang naging smog-free ang kalangitan. Ito ay isang pangyayaring naobserbahan sa karamihan ng mga lungsod sa buong mundo. Kung napanatili natin ito kahit pagkatapos ng Covid, maraming buhay pa sana ang ating...
Pagsusulong sa sustainable transport
Sadyang napakahalaga ng transportasyon sa ating buhay. Naaapektuhan nito ang halos lahat ng aspeto nito—mula sa ating pag-access sa pagkain at mga pangunahing pangangailangan, paaralan, trabaho, pangangalaga sa kalusugan, at iba pang mga serbisyo. Ito ang dahilan kung...
Bakit kailangan nating buhayin ang pagsulat sa katutubong wika
Ang kultura ay isang likas na bahagi ng pagkakakilanlan ng isang indibiduwal; at isang mahalagang bahagi ng kultura ay ang wika, na mahalaga para sa komunikasyon, sa pagbuo ng mga relasyon, at sa paglikha ng isang komunidad.Sa buong mundo, may humigit-kumulang 7,000 na mga...
