Sa panahon ng digmaan, kahit sino pa ang magwagi, ang mga bata ay laging nagiging collateral damage. Ang paglisan sa tahanan, pagkagambala ng edukasyon, pagsaksi sa kamatayan at pagkawasak—lahat ng ito ay mabigat para sa isang murang kaisipan. Ang kawalan ng ligtas na lugar ay lubhang nakababahala para sa mga bata. Kung wala ang kinakailangang agarang interbensyon, ang pinsala ay maaaring hindi na mababawi, ang mga kahihinatnan ay maaaring panghabambuhay.

Sa Ukraine, halos dalawang-katlo (2/3) ng mga bata ang napilitang lumikas sa kanilang mga tahanan dahil sa digmaan na nagpapatuloy sa halos 20 buwan na ngayon. Ang mga batang ito, lalo na ang mga tumakas na mag-isa, ay nasa mas mataas na panganib na mapasailalim sa pang-aabuso, pagdukot, sexual exploitation, at human trafficking.

Ang patuloy na pagkagambala sa edukasyon ng mga bata ay isa ring malaking alalahanin. Ayon sa UNICEF, isang-katlo (1/3) lamang ng mga mag-aaral sa Ukraine ang ganap na nag-aaral sa paaralan. Tatlong-kapat (3/4) ng mga batang preschool na nasa mga frontline na lugar ay hindi pumapasok. Samantala, higit sa kalahati ng mga bata mula preschool hanggang sekondaryang edad ay hindi naka-enrol sa mga pambansang sistema ng edukasyon sa mga bansang tumatanggap ng mga refugee.

Kailangan din nating isaalang-alang na ang digmaan sa Ukraine ay nangyari kasunod ng pandemya, na nangangahulugang ang mga estudyante ng Ukraine ay nahaharap na sa apat na taon ng pagkagambala sa pag-aaral. Nagdulot ito ng pagbaba sa mga resulta ng mga bata sa mga pangunahing paksa.

Ang pinakabagong available na data ay nagpakita na hanggang 57 porsiyento ng mga guro ang nag-uulat ng pagbaba sa mga kakayahan sa wikang Ukrainian ng mga mag-aaral, hanggang 45 porsiyento ang nag-uulat ng pagbawas sa mga kasanayan sa matematika, at hanggang 52 porsiyento ang nag-uulat ng paghina sa mga kakayahan sa wikang banyaga.

Ang UNICEF ay patuloy na nakikipagtulungan sa mga pamahalaan at mga local partner sa Ukraine at mga bansang tumatanggap ng mga refugee upang makatulong na mapataas ang access sa de-kalidad na pag-aaral.

Ang aktor na si Orlando Bloom, isang UNICEF Goodwill Ambassador mula noong 2009, ay nag-ulat sa Clinton Global Initiative meeting noong Setyembre na ang UNICEF ay muling nagtatayo ng 80 na mga paaralan at kindergarten sa Ukraine na magbibigay sa 28,000 mga bata ng access sa full time na pag-aaral.

Samantala, dahil ang mga paaralan sa mga lugar kung saan mayroon pa ring aktibong labanan ay hindi pa magbubukas muli, mayroong agarang pangangailangan na pagbutihin at palawakin ang access sa digital na edukasyon.

Kaugnay nito, inihayag ni Bloom ang kanyang personal na pangako na makalikom ng $20 milyon para sa UNICEF Ukraine upang magbigay ng 50,000 laptop para sa mga mag-aaral sa Ukraine.

Ngunit ang sitwasyong ito ay hindi limitado sa Ukraine. Sa buong mundo, 222 milyong bata sa mga lugar na apektado ng krisis ang nangangailangan ng suporta sa edukasyon, batay sa ulat noong 2022 ng Education Cannot Wait (ECW) — ang pandaigdigang pondo ng United Nations para sa edukasyon sa mga emergency at matagal na krisis. Sa bilang na ito, 78.2 milyon ang ganap na wala sa paaralan. Ito ang mga bata sa mga lugar na apektado ng mapangwasak na epekto ng mga armadong labanan, Covid-19, at krisis sa klima.

Hindi natin ito maaaring isawalang-bahala dahil ito ay tungkol sa ating kinabukasan. Ang mga bata sa mga digmaan at iba pang emergency ay dapat bumalik sa pag-aaral sa lalong madaling panahon, kahit na sa simula sa pamamagitan ng mga digital na channel, ngunit kalaunan sa pamamagitan ng pisikal na pakikipag-ugnayan.

Walang bata ang nararapat na makaranas ng digmaan, o maging isang collateral damage. Sa pamamagitan ng ating sama-samang pagsisikap, maaari pa rin nating gawing mga pangarap ang kanilang kinakaharap na bangungot.