Higit sa kaniyang mga ginagampanang papel bilang aktor sa Hollywood, si Matt Damon ay may pandaigdigang adbokasiya—ang pag-iingat at pag-access ng tubig. Ginagamit niya ang kaniyang katanyagan at impluwensya upang manguna sa mga inisyatiba, magbigay ng kamalayan, at humimok ng pagbabago sa mga komunidad sa buong mundo.

Iginiit niya na hindi malulutas ang kahirapan nang hindi nilulutas ang kakulangan sa tubig at sanitasyon.

Nang magkaroon ako ng pagkakataon na makilala si Matt Damon sa sideline ng Clinton Global Initiative (CGI), humanga ako hindi lamang sa kaniyang matinding adhikain kundi dahil napakadali niyang lapitan. Sa kabila ng kaniyang pagiging “A-list star”, mararamdaman mo ang kaniyang pagiging totoo, hindi pinaparamdam ang kaniyang celebrity stature. Lagi niyang iniiwas ang atensyon mula sa kaniyang sarili at patungo sa isyu ng tubig.

Sa pinakabagong United Nations World Water Development Report na inilabas noong Marso 2023, humigit-kumulang dalawang bilyong indibidwal sa buong mundo ang walang access sa malinis at ligtas na inuming tubig, habang humigit-kumulang 3.6 bilyong tao, na bumubuo ng 46 porsiyento ng populasyon ng mundo, ay walang sapat na serbisyo sa sanitasyon.

​Humigit-kumulang 297,000 na mga batang wala pang limang taong gulang ang namamatay taun-taon dahil sa diarrhea — isang sakit na madali sanang maiwasan — dahil sa kakulangan sa sanitasyon, o hindi ligtas na inuming tubig.

Ang higit na nakababahala ay ang katotohanan na sa paglipas ng panahon, nagkaroon ng pagbaba sa mga pangako sa tubig, at ang pondong inilaan upang makamit ang UN SDG Goal 6 ay hindi sapat upang matugunan ang mga pangangailangan ng mga bansa, gaya ng iniulat ng United Nations. Ang data na nakalap ng UN mula sa 20 na umuunlad na bansa at teritoryo ay nagpapakita ng 61 porsiyentong kakulangan sa pagitan ng mga target at ng aktuwal na pondong magagamit.

Batid ng Water.org— isang pandaigdigang nonprofit na organisasyon na itinatag ni Matt kasama si Gary White noong CGI 2008 — na ang kawalan ng access sa pondo ay isang malaking hadlang para sa milyun-milyong indibidwal na naghahanap ng ligtas na tubig. Kaya gumawa sila ng isang magandang estratehiya.

Gumagana ang WaterCredit Initiative sa pakikipagtulungan sa mga local financial partner ng Water.org sa iba’t ibang bansa. Ito ang nagbibigay ng abot-kayang mga pautang sa mga nangangailangan ng access sa tubig at mga pasilidad sa sanitasyon. Ang pinagkaiba ng inisyatiba na ito ay ang likas na pagiging sustainable at self-perpetuating nito. Kapag nagbayad ang mga nangutang, ang mga pondo ay nire-recycle upang suportahan ang isa pang pamilya o komunidad, na lumilikha ng isang pay-it-forward cycle na nagpapalaki sa epekto ng bawat dolyar na namuhunan.

Ipinagmamalaki ni Matt Damon ang kahanga-hangang pag-unlad na nakamit sa pamamagitan ng WaterCredit Initiative. Mula sa pag-abot sa isang milyong benepisyaryo noong 2012, tatlong taon lamang pagkatapos ng pagkakatatag ng Water.org, mas malaki na ngayon ang epekto ng organisasyon.

Ngayon, naaabot ng Water.org ang isang milyong tao kada anim na linggo sa pamamagitan ng water credit. Ang kamangha-manghang paglago na ito ay isang patunay sa pagiging epektibo ng kanilang inisyatiba. Sa pamamagitan ng paggamit ng konsepto ng microfinance at ang pay-it-forward na prinsipyo, binabago ng Water.org ang larangan ng water financing, hindi lamang sa pagpapalawak ng access ngunit sa paglikha din ng isang napapanatiling mekanismo para sa pangmatagalang pagbabago.

Para kay Matt Damon — ang pagtugon sa pandaigdigang krisis sa tubig at sanitasyon ay nauugnay sa pagsugpo ng kahirapan.

Ang kaniyang mga personal na pakikipag-ugnayan sa mga komunidad — partikular na ang mga kababaihan at mga batang babae na nagdadala ng pasanin ng pagkolekta ng tubig, ay nagbigay sa kanya ng pag-unawa kung paano nakakaapekto ang pag-access sa tubig sa mga buhay.

Kapag ang mga indibidwal, partikular na ang mga babae, ay hindi na kailangang gumugol ng oras bawat araw sa pag-iigib ng tubig mula sa malalayong pinagkukunan, maaari nilang gamitin ang kanilang oras at lakas patungo sa edukasyon, mga aktibidad na kumikita, at personal na pag-unlad. Ang pinahusay na tubig at kalinisan ay nag-aambag din sa mas mabuting resulta sa kalusugan, na binabawasan ang insidente ng mga sakit na dala ng tubig at pinipigilan ang pagkalat ng mga impeksyon. Ito naman, ay humahantong sa pagbaba ng mga gastos sa pangangalagang pangkalusugan at pagtaas ng produktibidad sa loob ng mga komunidad. Higit pa rito, ang pag-access sa malinis na tubig ay nagpapaunlad ng agrikultura, na nagbibigay-daan sa mga magsasaka na patubigan ang kanilang mga pananim at mapabuti ang seguridad sa pagkain.

Ang paglutas ng krisis sa tubig ay posible sa ating panahon. Kailangan lang nating gamitin ng wasto ang ating mga resources sa mga tamang sektor at komunidad.

Para naman kay Matt, patuloy niyang pinagtitibay ang kaniyang legasiya bilang tagapagtaguyod para sa isang mas napapanatili at pantay na hinaharap.