Isang bagong blog post mula sa Southeast Asia Centre ng London School of Economics ang nagpapakita ng kapana-panabik ngunit nakababahalang larawan ng Metro Manila bilang sabayang kanlungan at banta sa linguistikong kasaganaan ng Pilipinas.
Isinulat ni Anna Mae Lamentillo, ang artikulong pinamagatang “Metro Manila’s Linguistic Paradox: A Melting Pot on the Brink” ay nagsisiwalat na bagamat pinamumugaran na ngayon ng metropolis ang hindi bababa sa 217 lokal at internasyonal na wika, maraming katutubong wikang Pilipino ang unti-unting nawawala dahil sa matinding presyur mula sa lipunan at mga institusyon.
Sa kabila ng makulay na polyglot na kalikasan ng lungsod—kung saan maririnig ang mga wikang tulad ng Kapampangan, Pangasinan, Chavacano, at maging Hokkien, Nepali, at Kyrgyz sa mga palengke at pamayanan—napansin ni Lamentillo, na nagmula mismo sa etnolinggwistikong grupong Karay-a, na ang mga wikang pamana ay unti-unting nawawala sa araw-araw na buhay. “Languages once rich with songs, rituals, and ancestral wisdom fade alongside the cultural practices they carried,” aniya.
Isang Krisis na Dahan-Dahang Umuusad
LTO, kinumpiska lisensya ng utol ni Pokwang na nambatok ng magkakariton
Binigyang-diin sa artikulo na ang pagkamatay ng wika ay hindi lamang pagkawala ng kultura, kundi pati na rin ng kaalamang ekolohikal, kasaysayang pasalita, at pagkakakilanlang katutubo. Ayon sa UNESCO, halos kalahati ng 7,159 wika sa buong mundo ay maaaring mawala bago matapos ang siglo, habang dumarami ang mga pamayanang lumilipat sa mas makapangyarihang mga wika tulad ng English, Mandarin—at sa konteksto ng Pilipinas—Filipino, na nakabatay sa Tagalog.
Ang Pilipinas, na may 175 na buhay na katutubong wika, ay isa sa mga bansang may pinakamalawak na pagkakaiba-ibang lingguwistiko sa buong mundo. Subalit, sa bilang na ito, 59 na ang tinuturing na endangered. Ayon kay Lamentillo, pinalalala ito ng urban migration at pambansang pagbibigay-diin sa Filipino at English sa larangan ng edukasyon, pamahalaan, at midya.
“Speak Properly”: Ang Bigat ng Stigma
Itinampok din sa blog ang papel ng stigma at kapabayaan sa polisiya sa lalong pagbilis ng pagbagsak ng mga wika. Madalas pagtawanan ang mga rehiyonal na punto bilang “probinsyano,” lalo na sa mga akademikong at propesyonal na larangan, na nag-uudyok sa maraming tagapagsalita na itago ang kanilang katutubong wika kapalit ng artipisyal na kasanayan. Dahil dito, unti-unting nawawala ang mayamang tekstura ng mga komunidad—kasama na ang mga tradisyong pasalita at lalim ng kultura.
Dagdag pa rito, bihirang isaalang-alang ng mga porma ng gobyerno, proseso legal, at mass media ang mga rehiyonal na wika, kaya lalo silang naisantabi at nawawalan ng kahalagahan. Habang patuloy ang paglipat ng mga tao sa Metro Manila para sa kabuhayan, edukasyon, at serbisyong panlipunan, kadalasan nilang iniiwan ang sarili nilang diyalekto para sa mas praktikal na dahilan.
Mga Binhing Pag-asa: Pagbuhay-Muli sa Pamamagitan ng Edukasyon at Midya
Gayunpaman, hindi lang pagkawala ang tinutukan ng blog. Ipinanukala ni Lamentillo ang mga estratehiya para sa revitalization, gaya ng mga bilingual education programs sa Mindanao na matagumpay na isinama ang mga lokal na wika sa pagtuturo sa mababang baitang. Ayon sa kanya, mas mahusay ang pagkamit ng literasiya ng mga bata kung itinuturo muna sila gamit ang kanilang wikang kinagisnan bago lumipat sa pambansa o pandaigdigang wika.
May pag-asa rin sa teknolohiya. May mga podcast sa wikang Aeta, mobile apps na nagtuturo ng bokabularyo sa Mangyan, at social media na nagpapalaganap ng musikang Ilocano—mga plataporma kung saan muling nabubuhay ang mga nanganganib na wika.
Ipinapanukala ni Lamentillo ang Metro Manila bilang isang “living laboratory” para sa linguistikong inobasyon. Maaaring magsagawa ng mga language café at storytelling nights sa mga community center, unibersidad, at grupong sibiko. Samantala, ang mga midya ay puwedeng magpakita ng pelikula o radyo sa mas kakaunting kilalang wika ng Pilipinas—hindi bilang mga relikya, kundi bilang buhay at umuunlad na midyum ng pagpapahayag.
Panawagan Para sa Aksyon
“The paradox of Metro Manila—its capacity to shelter 217 languages while endangering many of its own—underscores the twin forces of diversity and homogenization in our globalizing world,” ani Lamentillo.
Nagtapos ang blog post sa isang panawagan: kailangan ang mga multilingguwal na polisiya, mga inisyatibong pinangungunahan ng komunidad, at digital na partisipasyon kung nais ng Pilipinas na mapanatili ang pamana ng mga wika para sa mga susunod na henerasyon.
“The moving figure of 217 languages will doubtless grow,” dagdag pa niya. “And with it our responsibility to ensure that no tongue ever falls silent.”
Basahin ang buong blog post: Metro Manila’s Linguistic Paradox: A Melting Pot on the Brink
