Sa pamilyang Pilipino, may mga paniniwala at tradisyon tungkol sa kaluluwa ng patay sa tuwing sasapit ang Undas, at isa sa mga ito ay ang paniniwala sa pagdalaw ng mga kaluluwa ng mga yumaong kamag-anak sa mga buhay.
Sa umaga, ang mga buhay ang siyang dumadalaw sa puntod ng mga patay upang sila ay gunitain at bigyang-pugay. Ngunit sa gabi, sila naman daw ang dadalaw upang bisitahin ang mga buhay.
Isa itong makabuluhang bahagi ng kultura ng mga Pilipino, at sa ganitong mga panahon, masasabi natin na ang mga bahay ay puno ng mga pahiwatig o mga senyales na may dumalaw na kaluluwa ng patay sa bahay.
Narito ang ilang mga pahiwatig ng pagdalaw ng mga kaluluwa ng patay:
Malamig na simoy o dapyo ng hangin
Ayon sa mga tradisyon, ang malamig na hangin na biglaang darating ay isang pahiwatig na may mga kaluluwa ng patay na dumadalaw. Kapag ito ay nararamdaman, madalas na ito ay nagbibigay ng malamig na kaba o kilabot sa mga taong naroroon.
Amoy ng nakasinding kandila
Ang amoy ng kandila, lalo na kapag ito ay hindi nakakita o naririnig ng sinuman na naglalakad o nagsusunog, ay isa ring senyales na may mga kaluluwa ng patay na dumadalaw. Madalas itong nauugnay sa mga patay na kalahok sa Undas, kung saan ang mga kandila ay naglalakad sa gabi sa mga sementeryo.
Mga kakaibang yabag, kaluskos o kahig
Kapag biglang naririnig ang mga tunog ng mga kaluskos, yabao, kahig o iba pang mga kakatwang ingay, ito ay isang pahiwatig na dumating na sila. Ipinapalagay na ang mga ito ay nagpaparamdam ng kanilang presensya.
Pagkaamoy sa mabangong samyo ng bulaklak o pabango
Kadalasang bigla na lamang makakaamoy ng bulaklak gaya ng dama de noche, rosal, o kaya ay sampaguita. O kaya naman, maaamoy ang paboritong pabango ng namayapa noong buhay pa siya.
Pagkakita sa mahahalaga at personal na gamit o paboritong kasangkapan ng namayapa
Bigla-bigla na lamang lilitaw ang ilang mahahalagang gamit ng yumao noong nabubuhay pa siya, kahit wala namang gumagalaw nito.
Pagkakita sa mga di-karaniwang nilalang
Minsan, nagkukwento ang mga tao ng kanilang mga kakaibang mga karanasan, tulad ng pagkakita sa mga umiikot na anino o mga di-karaniwang nilalang. Ipinapalagay na ang mga ito ay mga kaluluwa ng patay na nagpapakita ng kanilang sarili.
Bukas na mga pinto at bintana
Ang mga bukas na pinto o bintana sa kalagitnaan ng gabi, nang walang mabuting paliwanag, ay isang senyales na may mga kaluluwa ng patay na dumadalaw. Ipinapalagay na ito ay isang paraan para magbigay-daan sa mga kaluluwa upang makapasok o makalabas ng bahay.
Pagpasok ng lumilipad-lipad na paruparo o kakaibang insekto
Pinaniniwalaang ang mga kaluluwa ay nagsasa-anyong paruparo o insekto kapag dumadalaw sila sa kanilang mga mahal sa buhay, kaya makabubuting hayaan lamang daw sila at huwag itaboy.
Pag-alulong ng aso
Ang biglang pag-iingay o pag-alulong ng aso ay signos daw na may nakikita siyang mga elementong hindi nakikita ng pangkaraniwang mata ng mga tao, gaya ng mga kaluluwa at multo.
Ang Malalim na Kahulugan ng mga Pahiwatig na Ito
Sa kabila ng modernisasyon at pag-unlad, nananatili ang mga tradisyon at paniniwala tungkol sa mga kaluluwa ng patay sa kultura ng mga Pilipino. Ito ay hindi lamang simpleng pananampalataya kundi isang paraan ng pagkilala sa mahahalagang bahagi ng pamilya na pumanaw na.
Sa pagpatak ng 6:00 ng gabi, nagtutulos ng kandila ang bawat kabahayan upang maging gabay at tanglaw ng mga kaluluwa sa kanilang pagbisita hanggang sa sila ay makabalik na sa dako pa roon.
Ang iba ay nagluluto ng espesyal na pagkain, lalo na ang paborito ng yumao, at iniaalay ito sa mga hindi nakikitang bisita.
Ang mga pahiwatig na ito ay nagbibigay-kahulugan at kapanatagan sa mga pamilyang nagluluksa at nag-aalala para sa kanilang mga yumaong kamag-anak. Ang mga pagdalaw ng kaluluwa ng patay ay itinuturing na pagkakataon para sa mga buhay na kamag-anak na magbigay-pugay, mag-alaala, at magdasal para sa mga kaluluwa ng mga patay.
Hindi dapat ikatakot ang mga pahiwatig na ito, kundi ito ay dapat tingnan bilang isang paalala ng pag-iral ng mga mahal sa buhay sa kabila ng kamatayan.
Sa mga panahon ng Undas at iba pang pagdiriwang na nauugnay sa kaluluwa ng patay, ang mga Pilipino ay nagbibigay-halaga sa kanilang mga tradisyon at paniniwala, na nagpapakita ng malalim na ugnayan, pagmamahal at paggalang para sa mga yumaong kamag-anak.
BASAHIN: Araw ng mga Patay: Taon-taong tradisyon at pagninilay