Nangako nitong Linggo si Senator-elect Rafael “Raffy” Tulfo na tataas ang badyet ng hudikatura kapag sinimulan na ng Senado ang deliberasyon sa panukalang 2023 national budget sa mga susunod na buwan.
Sinabi ni Tulfo na ang kanyang “personal na layunin sa pagtatrabaho ay itulak ang pagtaas ng hindi bababa sa P6.25-bilyon upang ang mga korte sa unang antas, ikalawang antas ng korte, at Korte Suprema ay magkaroon ng P46-bilyon sa 2023 dahil sila ang pinakamaraming hukuman na nangangailangan ng karagdagang mapagkukunan."
Binanggit ng broadcast journalist-turned politician na para sa 2022, ang Korte Suprema at Mababang Korte ay may badyet na P39.7-bilyon, ngunit hindi pa kasama rito ang mga alokasyon para sa Court of Appeals, Court of Tax Appeals, Sandiganbayan, at ang Presidential Electoral Tribunal.
Naalala niya na sa proseso ng budget formulation noong 2021 bago ang pagsusumite ng budget sa Kongreso, ang Korte Suprema ay aktwal na nagmungkahi ng P67.28-bilyon ngunit binawasan ito ng Department of Budget and Management (DBM) hanggang P44.98-bilyon. Gayunpaman, itinaas ng Kongreso ang bilang sa P45.31-bilyon.
DepEd, sinabing walang korapsyon sa pamumuno ni Sonny Angara
“My current thinking on this matter is this: When the Judiciary, co-equal branch of government, asks for P67.28-billion, the DBM should give the Judiciary the benefit of the doubt, cast aside its budget ceiling formula, and then sit down with the Judiciary and Congress to work on a middle ground,” ani Tulfo.
“Slashing the original budget request by P22.3 billion does not only seem disrespectful, but there is inevitable denial of public service to Filipino citizens which is the greater injustice,” paliwanag niya.
Sinabi ni Tulfo na kinakailangang magbigay ng karagdagang pondo para sa mga first-level court at second-level court, na kilala rin bilang municipal trial courts, municipal circuit trial courts, at metropolitan trial courts, dahil dito nagmumula ang karamihan sa mga nakabinbing kaso.
Pagpupunto niya, “In the 2020 annual report of the Supreme Court, the RTCs had 635,690 total cases and 215,413 of them were disposed of, for a disposition rate of 34 percent. In the first-level courts, there were 171,382 pending cases, 208,867 case inflow, and 191,597 in decided and archived cases.”
“For the appellate courts and PET, a ballpark figure of P9-billion I think would be fair considering the high importance of their pending cases and to help expedite the disposition of those cases because justice delayed is justice denied,” aniya.
Sinabi ni Tulfo na umaasa siya sa mga kasamahan sa darating na 19th Congress na aprubahan ang kanyang mga plano para sa hudikatura upang mabigyan ang SC ng hindi bababa sa P55-bilyon sa 2023, isang halagang mas malapit sa kanilang iminungkahi sa kanilang orihinal na badyet para sa 2022.
“For the capital outlay needs for the long-term, I will ask the Department of Finance (DOF) to study the issuance of at least P100-billion in bonds so that the Judiciary will have an additional P20-billion per year in five years for systemic infrastructure,” ani Tulfo.
Sinabi rin niya na hihilingin niya sa SC na magsumite rin sa Kongreso ng multi-year plan na kinabibilangan ng kahilingan para sa awtorisasyon para sa patuloy na paggastos ng kapital para sa imprastraktura, digitalization, computerization at manpower upgrading.
Gayundin, sinabi ni Tulfo na hihilingin niya sa hudikatura na "magtakda ng ambisyosong ngunit magagawang mga target sa disposisyon ng mga kaso, pagbabawas ng caseload ng hindi bababa sa 30 hanggang 40 porsiyento, paglikha ng marami pang bagong regional trial court at first-level court, pagpuno sa mga bakanteng korte, plantilla positions, at ang paglaya mula sa detensyon ng sampu-sampung libong mga detenido na naghihintay ng pinal na desisyon sa kanilang mga nakabinbing kaso.”
“I am open to pushing for a bill that will grant to the Supreme Court the authority delegated from Congress to create new courts subject to guidelines and parameters set by Congress,” ani Tulfo.
“I will also ask the Supreme Court to send to Congress their ideas on how much the salaries and benefits of their personnel should be,” dagdag niya.
Hannah Torregoza
