Inaasahan ng bawat isa ang pagsisimula ng programa ng pagbabakuna sa Pilipinas. Hanggang sa mangyari ito, sinabi ni Pangulong Rodrigo Duterte, hindi magaganap ang karagdagang pagbawas ng mga paghihigpit sa Metro Manila sa Modified General Community Quarantine (MGCQ) sa kabila ng pinagkasunduan ng mga alkalde ng Metro Manila na oras na para rito.

Inaasahan ng marami na ang pagpapaluwag sa MGCQ, ang huling antas ng mga paghihigpit bago bumalik sa normal, ay magkakabisa sa Marso 1. Ngunit sinabi ni Pangulong Duterte na mas ligtas na maghintay para sa pagsisimula ng mga bakuna sa masa.

Ang tanong ay: Kailan mangyayari iyon at kailan darating ang mga bakuna?

Nagkaroon ng mga pag-asa at inaasahan na darating sila bago magtapos ang Pebrero. Ginanap ang mga simulation ng mabilis na pagdadala ng mga bakuna upang walang pagkaantala mula sa paliparan hanggang sa mga sentro ng pagbabakuna. Isinagawa rin ang mga simulation ng pagbabakuna ng mga nars. Ngunit pagkatapos ng lahat ng pagsasanay na mga pagbabakuna, ang buwan ng Pebrero ay halos natapos pa rin nang walang isang dosis ng bakuna.

Maaaring may hindi bababa sa tatlong mga posibleng dahilan para rito:

— Una, ang gobyerno ng Pilipinas ay nakipag-usap sa mga gumagawa ng bakuna sa Amerika ngunit nais ng mga kumpanya ng paunang bayad. Sa gayon ang mga unang magagamit na dosis ay napunta sa United States at Europe, na matagal nang naghanda ng mga kinakailangang pondo.

— Pangalawa, walang Emergency Use Authorization (EUA) mula sa ating Food and Drug Administration (FDA) hanggang kamakailan. Kailangang aprubahan ng FDAang lahat ng gamot na ginamit sa Pilipinas. Karaniwang tumatagal ng limang taon ang mga bakuna upang makumpleto ang lahat ng kinakailangang pagsusuri; isang taon lamang mula nang magsimula ang pagbuo ng bakuna sa COVID-19. Kaya’t ang inilabas kamakailan ng FDAay ang Emergency Use Authorization lamang - para sa Pfizer, AstraZeneca, at Sinovac.

— Pangatlo, ang mga kumpanya ng bakuna ay nangangailangan ng isang indemnification deal. Nais nilang maging protektado mula sa demanda, kung magkakaroon man ng anumang masamang epekto mula sa paggamit ng kanilang mga gamot, dahil wala pang ganap na pahintulot, emergency use authorization lamang.

Bukod sa mga pagsisikap ng ating pamahalaan upang bumili ng mga bakuna mula sa mga tagagawa, ang World Health Organization (WHO) ay gumawa ng isang plano, na kilala bilang COVAX, upang bigyan ang mga mahihirap na bansa ng ilang mga bakuna. Ang COVAX ay nagkaroon ng paunang pagpapadala ng 117,000 dosis ng bakunang Pfizer para sa Pilipinas, ngunit naantala ang paghahatid sa kakulangan ng isang indemnification plan.

Noong nakaraang Martes, inaprubahan ng Senado ang Senate Bill 2057, ang COVID-19 Vaccination Act of 2021. Nalalaan ito para sa isang P500-milyong Indemnity Fund upang mabayaran ang mga nabakunahang indibidwal na maaaring magdusa ng masamang epekto o kamatayan mula sa pagbabakuna. Kailan aaprubahan ng Kamara ang counterpart bill, kailan aaprubahan ng Kongreso ang pinagsama-sama na panukalang batas, at kailan ito pipirmahan bilang batas?

Ang mga bakuna sa COVAX mula sa WHO ay maaaring dumating anumang oras ngayon, ngunit ang mga bakuna na binibili natin sa ating sarili ay mangangailangan ng mga pondo na hindi pa magagamit. Wala pa ring indemnity plan na nakalatag. Maglakas-loob ba tayong magsimula ng mga pagbabakuna sa masa nang walang ganitong planong pagbabayad-pinsala?