ENERO 22, 1987 nang pagbabarilin ng mga operatiba ng pulisya at militar ang mga magsasakang nagmamartsa patungong Malacañang mula sa pagsasagawa ng kilos-protesta sa Liwasang Bonifacio kasunod ng rally sa harap ng tanggapan ng Department of Agrarian Reform sa Quezon City.

Nagmartsa sila sa Recto Avenue hanggang sa makarating sa Mendiola Street, at doon na sila sinalubong ng mga putok ng baril. Labintatlong nagmamartsa ang kumpirmadong nasawi at maraming iba pa ang nasugatan sa insidente na kalaunan ay tinaguriang Mendiola Massacre.

Makalipas ang 17 taon, Nobyembre 16, 2004, nang nagsagawa ng kilos-protesta ang mga manggagawa sa Hacienda Luisita sa Tarlac upang igiit ang mas patas na sahod, karagdagang benepisyo, at pagpapailalim sa reporma sa lupa. Sinalakay ng mga pulis at sundalo ang barikada at 12 magsasakang raliyista at dalawang bata ang napatay.

Ang dalawang insidenteng ito na kinasasangkutan ng mga nagpoprotestang magsasaka ang nagbalik sa alaala ng mga pinuno ng mga magsasaka sa bansa at ng ilang opisyal ng gobyerno makaraang marahas na buwagin ng awtoridad ang protesta ng mga magsasaka sa Kidapawan City, North Cotabato, nitong Biyernes. Nagtipun-tipon ang mga magsasaka at mga lumad mula sa iba’t ibang bahagi ng lalawigan upang humiling ng ayuda mula sa gobyerno, partikular ng bigas, para sa kani-kanilang pamilya, at mga binhi para sa kanilang mga bukirin na labis na naapektuhan ng umiiral na tagtuyot. Ayon sa mga opisyal, dalawa ang nasawi at dose-dosena ang nasugatan sa pamamaril na bumuwag sa tatlong-araw nang kilos-protesta.

Gaya ng mga massacre sa Mendiola at Luisita, pinagtatalunan kung sino sa dalawang panig ang unang nagpaputok ng baril. At gaya ng sa dalawang naunang insidente, posibleng walang isagawang imbestigasyon na magbibigay ng tugon sa mga katanungan.

Ang posibleng mangyari ay ang aksiyunan ng mga kinauukulang ahensiya ng gobyerno ang inirereklamo ng mga magsasaka. Ayon sa isang opisyal ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP), iginigiit ng mga magsasaka ang pagpapalabas sa ayudang bigas na ipinangako at inaprubahan ng gobernador, ngunit napaulat na inihayag ng National Food Authority sa kanila na ang hiling nila ay “under process” pa. Dagdag pa ng opisyal, hangad ng lokal na pamahalaan na ipamahagi ang bigas sa pamamagitan ng programang “food for work” ng Department of Social Welfare and Development. Matindi ang pangangailangan ng mga magsasaka at kani-kanilang pamilya sa agarang tulong, ngunit mas pinili ng gobyerno ang paliguy-ligoy at matagalang proseso, ayon pa sa opisyal ng KMP.

Maraming lalawigan na ang naaapektuhan ng tagtuyot na dulot ng El Niño, kabilang ang 18 sa Mindanao. Dahil sa matinding init, nagliyab ang mga talahiban na tumupok sa daan-daang ektarya sa paligid ng Mount Apo. Natuyot na ang mga taniman at wala nang pagkakakitaan ang mga magsasaka sa mga susunod na linggo at buwan. Inasahang dahil sa karahasan sa Kidapawan ay kikilos ang mga kinauukulang opisyal upang agarang aksiyunan ang pangangailangan ng napakaraming magsasakang gaya nila sa iba’t ibang panig ng bansa.

Sa marahas na pagbuwag sa kilos-protesta, dapat na paigtingin ng gobyerno ang pagsisikap upang matukoy ang mga detalye ng insidente at huwag pahintulutang matulad lamang ang insidente sa kinasapitan ng mga massacre sa Mendiola at Luisita. Gaya na rin ng komento ni Senator Miriam Defensor-Santiago pagkatapos ng insidente: “Hindi na katanggap-tanggap ang kabiguan ng administrasyon na matulungan ang mga magsasaka at mga lumad ng Kidapawan sa harap ng matinding tagtuyot sa Mindanao. Ngunit higit namang hindi makatao na pagbabarilin ang mga kaparehong taong ito na nagmamakaawa na tulungan sila.”